COVID – 19 SEBEBİYLE SERMAYE ŞİRKETLERİNE İLİŞKİN ALINAN TEDBİRLER

Yeni tip koronavirüs salgınının (“Covid – 19”) tüm dünyayı oldukça güçlü bir biçimde etkilemesinin ardından Dünya Sağlık Örgütü tarafından 12.03.2020 tarihinde küresel pandemi ilan edilmesiyle beraber Covid – 19’un ekonomiye ve ticari hayata etkileri her gün katlanarak artmaktadır. Başlangıçta şirketler ve teşebbüslerin öznel önlemleri devreye konulmuş olsa da topyekün mücadele kapsamında öncelikle Ticaret Bakanlığı İç Ticaret Müdürlüğü tarafından 20.03.2020 tarihinde yayımlanan açıklama doğrultusunda sermaye şirketlerinin genel kurullarına ilişkin birtakım tedbirler alınırken, 17.04.2020 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 7244 sayılı Yeni Koronavirüs (COVID-19) Salgınının Ekonomik ve Sosyal Hayata Etkilerinin Azaltılması Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile birlikte sermaye şirketlerinin kar payı dağıtımına ilişkin sınırlama getirilmiştir.

Sermaye Şirketlerinin Genel Kurullarına İlişkin Tedbirler

Bilindiği üzere 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu (“Kanun”) m. 409/1 uyarınca anonim ve limited şirketlerde, olağan genel kurul toplantılarının her faaliyet dönemi sonundan itibaren üç ay içinde yapılması öngörülmektedir. Şirketler tarafından faaliyet dönemi olarak genellikle takvim yılı olarak tercih edildiği ve bunun sonucu olarak Mart ayı sonuna kadar olağan genel kurul toplantılarının tamamlanması gerekliliği ortaya çıktığından, salgının yayılmasının engellenmesi amacıyla özellikle şirket genel kurullarının yoğunlukla gerçekleştirildiği bu dönemde şirketlerin genel kurul toplantıları bakımından bazı tedbirler alınması zorunluluğu hasıl olmuştur.

20 Mart 2020 tarihinde Ticaret Bakanlığı İç Ticaret Genel Müdürlüğü (“Müdürlük”) tarafından “Şirketlerin Genel Kurul Toplantılarına İlişkin Açıklama” başlıklı yazı yayımlanmıştır.

Genel Kurulların Ertelenmesi

Yürürlükte olan düzenlemeye göre, Anonim Şirketlerin Genel Kurul Toplantılarının Usul ve Esasları ile Bu Toplantılarda Bulunacak Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Temsilcileri Hakkında Yönetmelik m.28/2 uyarınca Kanun ve esas sözleşmeye uygun olarak çağrı yapılmış genel kurul toplantısı ancak gündeme geçilmeden önce ve genel kurul tarafından alınacak bir karar ile ertelenebilir.

Bunun karşısında Müdürlük tarafından, Kanun ve şirket sözleşmesine uygun olarak yönetim organları tarafından daha önce toplantıya çağrılan anonim ve limited şirketlerin olağan genel kurullarının, erteleme kararı alınması amacıyla genel kurulun toplanması beklenmeksizin, yönetim organları tarafından alınacak bir kararla iptal edilmesi imkanı tanınmıştır.

Elektronik Genel Kurul

Kanun m. 1527 uyarınca şirket sözleşmesinde veya esas sözleşmede düzenlenmiş olması şartıyla, sermaye şirketlerinde yönetim kurulu ve müdürler kurulu tamamen elektronik ortamda yapılabileceği gibi, bazı üyelerin fiziken mevcut bulundukları bir toplantıya bir kısım üyelerin elektronik ortamda katılması yoluyla da icra edilebilir. Aynı şekilde Anonim Şirketlerde Elektronik Ortamda Yapılacak Genel Kurullara İlişkin Yönetmelik tarafından, Elektronik Genel Kurul Sistemini kullanacak olan şirketlerin esas sözleşmelerinin genel kurulu düzenleyen bölümünde buna ilişkin hüküm bulunması şart koşulmaktadır. Bununla bağlantılı olarak Müdürlük tarafından yapılan açıklamada elektronik genel kurul sistemini kullanan ve genel kurul toplantısı gerçekleştirmek isteyen şirketlerde salgının önlenmesi amacıyla asgari düzeyde pay sahibinin katılımı ile fiziki ortamda toplantı gerçekleştirilmesini teminen, pay sahiplerinin genel kurul toplantılarına fiziki ortamda katılımda bulunmaksızın elektronik ortamda katılım sağlayabilecekleri hususunda takdirlerini kullanmaları tavsiye olunmaktadır.

Bunun karşısında Müdürlük tarafından şirket sözleşmelerinde veya esas sözleşmelerinde kurul toplantılarının elektronik ortamda gerçekleştirilmesine imkan tanıyan hüküm bulunmayan şirketlerin, bu dönemde gerçekleştirmeyi planladıkları toplantıları “Elektronik Genel Kurul Toplantı Sistemi” ve “Elektronik Yönetim Kurulu Sistemi” üzerinden gerçekleştirilebilmelerine yönelik imkan tanınmıştır. Şirketlerin, bu imkandan Merkezi Kayıt Kuruluşu Anonim Şirketinden destek hizmeti almak suretiyle ve hak sahiplerine elektronik ortamda katılma imkanının sağlanması zorunluluğunu ortadan kaldırmayacak şekilde yararlanmaları gerekmekte olup şirketlerce elektronik ortamda kurul gerçekleştirilmesine imkan tanıyan hükme ilişkin sözleşme değişikliğinin bundan sonra yapılacak ilk genel kurul toplantısında gerçekleştirilmesi imkanı tanınmıştır.

Kâr Payı Dağıtımına İlişkin Sınırlama

Covid – 19 nedeniyle ticari hayatta meydana gelen yavaşlamanın, sermaye şirketlerinin finansal yapıları üzerinde ortaya çıkarabileceği olumsuz sonuçları bertaraf etmek ve şirketlerin ilave finansman ihtiyacının doğmasını önlemek amacıyla, 17 Nisan 2020 tarihli ve 31102 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 7244 sayılı Yeni Koronavirüs (COVID-19) Salgınının Ekonomik ve Sosyal Hayata Etkilerinin Azaltılması Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile Türk Ticaret Kanunu’na ilave edilen Geçici 13. madde ile sermaye şirketlerinin kâr payı dağıtımı geçici bir süreyle belirli esaslara bağlanmıştır.

Bu kapsamda devlet, il özel idaresi, belediye, köy ile diğer kamu tüzel kişilerinin ve sermayesinin yüzde ellisinden fazlası kamuya ait fonların, doğrudan veya dolaylı olarak sermayesinin yüzde ellisinden fazlasına sahip olduğu şirketler haricinde kalan sermaye şirketlerinde, 30/09/2020 tarihine kadar 2019 yılı net dönem kârının yalnızca %25’ne kadarının dağıtımına karar verilebilecek, geçmiş yıl kârları ve serbest yedek akçeler dağıtıma konu olamayacaktır. Bununla birlikte genel kurulca yönetim kuruluna kâr payı avansı dağıtım yetkisi verilemeyecektir. Bu sınırlamayla bağlantılı olarak, genel kurulca 2019 yılı hesap dönemine ilişkin kâr payı dağıtımı kararı alınmış ancak henüz pay sahiplerine ödeme yapılmamışsa veya kısmi ödeme yapılmışsa, 2019 yılı net dönem kârının yüzde yirmi beşini aşan kısma ilişkin ödemeler birinci fıkrada belirtilen sürenin sonuna kadar ertelenecektir. Anılı süre, Cumhurbaşkanı tarafından üç ay kadar uzatılabilecek veya kısaltılabilecektir. Sınırlamaya tabi olacak sermaye şirketlerine ilişkin istisnalar ile uygulamaya dair usul ve esaslar, Hazine ve Maliye Bakanlığının görüşünü almak suretiyle Ticaret Bakanlığı tarafından belirlenecektir. Ticaret Bakanlığının önümüzdeki günlerde yayınlayacağı açıklamalar önem taşıyacaktır.