“YOLSUZLUK” BÜTÜN İNSANLIĞIN UTANCIDIR! *

Uluslararası Şeffaflık Örgütü 2020 Yolsuzluk Algı Endeksi’ni Açıkladı.

0 puanın en yüksek yolsuzluk algısına, 100 puanın ise en düşük yolsuzluk algısına işaret ettiği endekste, dünya ortalıkta örnek puan 43 iken, üstünde 2 / 3’ü 50 puanın altında kaldı. Sınıfta kalmak tam olarak bu olsa gerek!

COVID-19, 2020 yılında onun şeye olduğu gibi yolsuzluk algısına da imzasını attı. COVID-19 sadece bir sağlık veya ekonomi krizi olarak değil, suların çekildiğinde her şeyin ortaya çıkması gibi, aynı zaman da bir yolsuzluk ve yoksulluk krizi olarak kendini gösterdi. Pandemi, sağlık sistemindeki ve demokratik kurumlardaki zaafları tüm çıplaklığı ile ortaya koydu.

Sahra altı Afrika’dan sonra en kötü performans gösteren ikinci bölge olan Doğu Avrupa ve Orta Asya’ya yapılan genel değerlendirmelerde, bu coğrafyadaki bazı siyasi liderlerin krizi bir fırsata çevirerek güçlerini arttırdıkları, zaten bazı bölümlerde olan erişime yeni kısıtlamalar getirdikleri, kamu ihale kanunlarına yönelik çocuklarda cinsel cezalarını çıkarmak için kaldırdıkları ve kamuya hesap verme başkaları hakkında bilgi verme. Bölge genelinde COVID-19, devam eden yönetişim ve şirket ana grupları çıkarırken, yaygın yolsuzluğun altını çizdi ve sosyal hoşnutsuzluğu arttırdı. Aynı zamanda araştırma, ifade özgürlüğü,

Doğal olarak Türkiye’nin dünyada 40 puanla 86., Avrupa Birliği üyesi ülkeler ile sondan, OECD ülkeleri arasında sondan üçüncü ve son 8 yıl içinde en çok gerileyen 5 ülke arasında yer alması bu ülkenin vatandaşı olarak beni üzüyor. Türkiye ile ilgili yorumlarımı Neşet Ertaş’a babasının dediği sözlerle kapatıyorum; “Söylenecek söz çok, ama sarf edecek yer yok”.

Bence söz konusu tüm analizler, bir ülkedeki denge ve denetleme sistemi ve dürüstlük ile etik değerlerin bir sistem bütünlüğü önemini gösteriyor. Gruplar de şirketler gibi iyi bir “kontrol ortamına” sahip olmazsa, rüşvet ve yolsuzluk gibi suistimallere maruz kalıyor ve kan kaybediyor. Bunun panzehiri, evrensel etik değerlere bağlılık ve yönetimde söz sahibi olanların bu davranışlarıyla somut bir şekilde göstermesi.   

Yolsuzluklar yoksulluğu arttırıyor. Açlık ve yoksulluk ortalama maaş seviyelerinin çok üzerinde seyrederken, toplum yolsuzluklar nedeniyle eğitim ve sağlık gibi temel ihtiyaç “insan onuruna yakışır bir şekilde” karşılayamıyor. 

Bence 2020 Yolsuzluk Algı Endeksinin en acı ve üstü kapatılamayan gerçeği “Yoksulluk”.

“Peki umut var mı? Tabii ki var, ama bir koşulla. Koşul, önemli kararların güçlünün yararına değil kamunun yararına alınması.”

* Başlığın orijinali “Yoksulluk bütün insanlığın utancıdır” ve sözlerin sahibi usta yazar Yaşar Kemal. Bu referans ile yazarı saygıyla anıyorum. 

Fikret Sebilcioğlu
SMMM, CFE, TRACE Rüşvetle Mücadele Uzmanı
Cerebra Muhasebe ve Danışmanlık, Ortak

Makalelerdeki görüş ve yorumlar yazar veya yazarlara ait olup , Etik ve İtibar Derneği’nin konu ile ilgili düşüncelerini yansıtmamaktadır.